پاورپوینت محراب دارای 37 اسلاید می باشد . جهت دانلود فایل پاورپوینت بر روی گزینه خرید انتهای متن کلیک نموده و پس از وارد نمودن آدرس ایمیل و کلیک بر روی گزینه خرید به درگاه بانک متصل شده و از کلیه کارت های بانکی عضو شتاب قادر به پرداخت و تهیه آن می باشید. بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل پاورپوینت در اختیارتان قرار می گیرد و می توانید آن را دانلود نمایید . ضمناً همان لحظه لینک دانلود فایل نیز به آدرس ایمیل  شما ارسال می گردد.

همچنین در صورت تهیه فایل پاورپوینت مربوطه و مناسب نبودن فایل با اعلام شماره کارت بانکی و آدرس ایمیلی که در سایت ثبت نموده اید مبلغ پرداختی حداکثر ۲۴ ساعت بعد برگشت داده می شود.

بزرگوارانی که به صورت انلاین قادر به تهیه فایل پاورپوینت نمی باشند می توانند عنوان فایل پاورپوینت درخواستی را  به همراه آدرس ایمیل و شماره همراه خود را به ایمیل bankmaghalehir@gmail.com ارسال نمایند تا فایل پاورپوینت از طریق ایمیل یا تلگرام برای آنها ارسال گردد و پس از آن هزینه را کارت به کارت به حساب ما واریز نمایند.

فهرست مطالب

مهرابه

مهرابه در آیین میترا

مهراب های مسیحی

انواع مهرابه

معماری مهرابه‌ها

مهرابه‌های بازمانده

محراب از نظر لغوي

محراب در قرآن و تفاسير

تاريخچة محراب

سير تاريخي محراب

محراب در عهد خلفاي راشدين

محراب در عهد امویان

«معاويه ومقصوره»

تحول محراب در عصر فاطميان

محراب در عهد سلاجقه

معماري محراب

مهرابه

مهرابه یا محراب که در معماری مساجد جایگاه تعریف شده ای دارد، مانند هر عنصر معماری دیگر، سرگذشتی طولانی را پشت سرگذاشته و در مورد سرچشمه پیدایش آن نظریات مختلفی مطرح است به طوری که برخی آن را به دوران پیش از اسلام نسبت می دهند وبرخی دیگر آن را فقط مختص معماری اسلامی می دانند.

فرم مهراب در مساجد، عبارت است از فرورفتگی طاقچه مانندی در دیوار که سمت قبله یا مکه را نشان می دهد. در حقیقت محراب در حکم یک جهت نما عمل می کند.

اما سابقه این فرم معماری، یعنی فرورفتگی طاقچه مانندی که جهت نیایش را مشخص کند در آیین ها و ادیان ایرانی پیش از اسلام نیز وجود داشته است. برخی با اشاره به نحوه نگارش کلمه مهرابه آن را مرکب از دو جزء مهر+ پسوند آبه که نشانگر مکان است(آبه به معنی جای گود است.) و در کلماتی مانند سردابه و گرمابه نیز به کار رفته می دانند و بنابراین معتقدند، مهرابه نشانه ای است که از آیین های مهرپرستی به یادگار مانده و بعدها چون به کار مسلمانان برای نشان دادن قبله می آمده آن را در معماری مسجد نیز به کار برده اند. اما برخی دیگر با این نظریه مخالف هستند و محراب را کلمه ای عربی و از ریشه حرب دانسته و به معنی جایگاه جنگ و نبرد مومن با شیطان یا نبرد با نفس اماره قلمداد کرده اند.

اما آن چه مسلم است، در بسیاری از آیین های دیگر نیز این فرم معماری با تغییرات یا اختلافاتی به کار می رفته یا هنوز می رود.

مهرابه در آیین میترا

در آیین مهر، مهرابه ها محل برگزاری آیین های مربوط به مهر یا میترا بوده اند. میترا (یا میثره) یکی از کهن ترین ایزدان و اسطوره های ایرانی و هندی است. تصور بر آن بوده که مهر در یک غار گاو را که به اعتقاد مهرپرستان منشأ بوجود آمدن آفرینش است کشته و از گوشت و خون آن گاو گیاهان وموجودات بوجود آمده‌اند پس به همین دلیل اعمال و مناسک خود را که از مهم‌ترین آن‌ها قربانی کردن گاو بود در غار انجام می‌دادند.

همچنین او نماد خورشید و گرما و ایزد مهر و دوستی ست. آیین مهر علاوه بر گسترش در ایران، در غرب و به ویِژه در سرزمین های امپراتوری روم باستان پیش از مسیحیت و در اوایل ظهور مسیح، رواج فراوان داشته و به همین دلیل مهرابه ها، مجسمه ها و نقش برجسته های فراوانی از میترا در اروپا وجود دارند.

اکثر نیایشگاه های میترا در اروپا نیز سردابه های غار مانندی است که نقش برجسته میترا در طاقچه یا مهرابه ی انتهایی آن قرار داشته است. دلیل این امر آن است که بنابر اسطوره ها، مهر یا میترا در غار به دنیا آمده است و مهرابه با سقف قوس دارش به نوعی تداعی کننده محل تولد اوست. در برخی مهرابه های میترایی، در اطراف فرورفتگی دیوار آتشدان هایی نیز قرار داشته است. در ایران تعدادی از مکان ها را منسوب به مهر یا میترا می دانند ولی باید گفت برخلاف نمونه های موجود در هند یا اروپا در مکان های موسوم به میترا در ایران تندیس، نقش برجسته و یا نقاشی از مهر در حال قربانی کردن وجود ندارد.

مهراب های مسیحی

از مهرابه های آیین میترا که بگذریم، در کلیساهای مسیحی نیز فرم معماری مهراب وجود دارد که البته تفاوت آن با محراب های اسلامی وسعت و همچنین مرتفع بودن آن نسبت به سطح اصلی کلیساست. به مهراب های کلیسا Altar یا مذبح هم گفته می شود.

این فرم که در بازیلیکاهای روم باستان استفاده می شده معمولا محل قرار دادن مجسمه معابد بوده است و بعدها در معماری کلیساها به کار می رود. مهراب در کلیساها علاوه برآن که مکانی است برای انجام آیین های مسیحی، به علت قرار گرفتن آن در محور ورودی، بلافاصه شخص را متوجه خود کرده و جهت حرکت او را در کلیسا مشخص می سازد. در این جا نیز باردیگر به نقش هدایت کننده و جهت دهنده این عنصر معماری توجه شده است.

در آیین یهودیت نیز، اعتقاد برآنست که در معبد اورشلیم جایی که خیمه موسی قرار گرفته بود، مقدس ترین محل معبد به شمار می رفته و از این رو پس از آن و در بازسازی های بعدی، همواره محلی محصور و محفوظ را به آن اختصاص می دادند و نیایش در برابر آن صورت می گرفت

انواع مهرابه

مهرابه‌های غاری

در جاهایی که غار طبیعی وجود داشت از همین غارها برای نیایش استفاده می‌شد.مهرابه هادر بیشتر دوران‌ها به صورت معابد پنهانی بودند. و دور از شهرها و گذرها ساخته می‌شد.

مهرابه‌های زیرزمینی

در جاهایی که غار طبیعی وجود نداشته زمین را به مانند غاری می‌کنده‌اند.مهرابه‌های زیر زمینی در عمق و انتها توسعه زیادی پیدا نکرده بود.

مهرابه‌های روزمینی

در جاهایی که امکان کندن زمین نبوده‌است یا این که آب روان در آن جاری بوده سعی می‌کردند که مهرابه را نزدیک آب روان بسازند.

معماری مهرابه‌ها

در ورودی مهرابه را بیشتر به سمت شرق میساختند. ساختمان مهرابه‌ها از یک ورودی سپس دهلیز درونی که به سه راهرو منتهی می‌شد تشکیل شده‌است. تالار روبرویی بزرگ بوده و تالار اصلی معبد بوده‌است. دو راهرویی که در سمت چپ و راست قرار داشتند تنگتر بوده و سقف آن هم کوتاهتر است. مهراب ،بالای تالار اصلی قرار می‌گرفت و عبارت است از گودی اندکی در دیوارکه نقش مهر(و گاهی مجسمه او) در حال کشتن گاو در آن دیده می‌شد دو مهربان  نیز در دو سوی او دیده می‌شدند. در دو طرف تالار اصلی نیمکتهایی سنگی قرار می‌دادند.

روشنی مهرابه از روزنه‌های کوچک سقف و یا پنجره‌های باریک تامین می‌شد، به طوری که فضای مهرابه تقریباً تاریک بود. و این برای آن بود که حالت اصلی غار حفظ شود. مهرابه‌ها را کوچک میساختند به طوری که مهریان تنگ در کنار هم قرار گیرند. دیواره‌های مهرابه‌های اروپا از نقاشیهای دیواری آیین مهر پر است.

مهرابه‌های بازمانده

در اروپا بیشتر مهرابه‌هایی که مخفی نبودند به کلیسا تبدیل شدند یا در واقع روی بقایای آن‌ها کلیسا ساخته شد. در ایران نیز بسیاری از مهرابه‌ها به کلیسا، مسجد، آتشکده، امامزاده، خانقاه، قدمگاه و… تبدیل شده‌اند.

محراب از نظر لغوي

محراب از حرب ، بر وزن مفعال ، اسم آلت است براي مبالغه . جاي نماز را محراب مي خوانند كه آن جايگاه كار زار شيطان است محراب مكان ترسناكي است همانند لانه و پناهگاه شير.

برخي گفته اند محراب را به اين خاطر محراب مي گويند كه درآن جا محاربه و جنگ شيطان و هواي نفس باعقل است ونيز چون آدمي بايد در چنان جايی خود را از شغل هاي دنيوي وتفرقه خواطر دور سازد لذا به آن محراب مي گويند . پس محراب يعني جنگ گاه و به معني مرد بسيار جنگاور و دلير به صورت مبالغه نيز به كار رفته است . محراب بالكسر فارسي : نوعي ازشمشير است.

برخي ديگر گفته اند در اصل معناي آن «محراب البيت » يعني مجلس بوده ، پس به این مناسبت ، به صدر مسجد هم «محراب »گفته اند . بعضي ديگر گفته اند : محراب صدرخانه و شريفترين مكان خانه است ، جمعش محاريب و نيز به معني اتاق است.

قبله و محراب مسجد نيز صدر آن و بهترين محل آن است و محرابهاي بني اسرائيل مسجدهايشان مي باشدكه در آن مي نشينند

« محراب » مكاني است كه مخصوص عبادت باشد چه در مسجد و چه در خانه

محراب در قرآن و تفاسير

در قرآن مجيد چهار مورد كلمة محراب به معني منزلگاه و صومعه آمده است و يك مورد به صورت محاريب آمده است.

به باور برخي لغت شناسان گاهي در قرآن از محراب براي اشاره به مسجد استفاده شده است: «فَخَرَجَ عَلي قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْراب…»؛ يعني از مسجد به سمت قومش خارج شد.

تاريخچة محراب

معني لغوي محراب بررسي شد پي مي گيريم كه محراب از چه زماني و با چه شكلي و  هيأتي  به عنوان يك نماد مقدس و نشانه و قبله نماي مسجد و در چه مكاني معمول گرديد.

ابن بطوطه ايجاد محراب را در مسجد مدينه به دورة عثمان نسبت مي دهد و مي گويد : در دورة عثمان باز هم بر مساحت مسجد افزوده شد عثمان در تعمير مسجد جدي و امر نمود… سقف آن را از چوب ساج پوشانده محرابي هم براي مسجد ترتيب دادند ، لا كن برخي گفته اند اولين محراب رادر اسلام مروان بنا كرد وبرخي ديگر اين ابتكار را به عمر بن عبدالعزيز نسبت داده اند.

سمهودي نيز محراب مسجد مدينه را به عمر بن عبدالعزيز نسبت مي دهد . و مي گويد : « مسجد شريف نبوي دوران پيامبر (ص) ودر عهد خلفاء بعد از او محرابي نداشت  و اولين كسي كه محراب را احداث نمود عمر بن عبدالعزيز بود.

علامة مجلسي معتقد است كه طبق اخبار و دلايل و قراين ، معلوم شده كه محراب مسجد النبي (ص) در مدينه نيز نسبت به آنچه كه در زمان پيامبر بوده تغيير  يافته است .در بارة محراب مسجد كوفه كه از اولين مساجد ساخته شده در خارج از شبه جزيره عربستان مي باشد ودر تاريخ ، داراي اهميت بسياري است اختلاف نظر وجود دارد كه آيا ازهمان ابتدا يا در سالهاي بعد داراي محراب شده است .

احتمال مي رود كه ساختن محراب در مسجد كوفه قبل از محراب مسجد مدينه باشد . زيرا آنجا سرزميني بود كه قبل از اسلام مذهب زرتشت حاكميت داشت و در معابد زرتشت آتشگاه مكان مقدسي بود كه هنگام دعا و نيايش به گرد آن جمع مي شدند. با توجه به اينكه مسلمانان هنگام فتح هر سر زمين معابـد دين قديـمي آنها را با تغيـيراتي تبديل به مسجـد مي كردند ، آتشـدان آتشـكده ها و قربانگاه مسيحي رااز بين مي بردند وبه جاي آن محرابي در ديوار قبله مي ساختند تا هم جهت قبله وكعبه مشخص شودو هم هنگام دعا و نماز روي بدان بايستند . به همين مناسبت بعيد نيست كه مسلمانان در مسجد نوبنياد از ابتدا محراب قبله نما ايجاد مي نمودند . آندره گدار باستان شناس معروف فرانسوي معتقد است مساجدي که در ايران ساخته مي شد از همان ابتدا داراي محراب بودند . از همان اوايل تسلط مسلمين بر ايران ، اهالي مغرب ايران ، مساجدی براي خود ساختند . اين مساجد همان ساختمان معابد ساساني بود كه ظاهراً آن را به صورت ديگري آراستند .

سير تاريخي محراب

پاورپوینت مربوطه به صورت فایل دنلودی می باشند و شما به محض پرداخت آنلاین مبلغ همان لحظه قادر به دریافت فایل خواهید بود. این عملیات کاملاً خودکار بوده و توسط سیستم انجام می پذیرد.

 جهت پرداخت مبلغ شما به درگاه پرداخت یکی از بانک ها منتقل خواهید شد، برای پرداخت آنلاین از درگاه بانک این بانک ها، حتماً نیاز نیست که شما شماره کارت همان بانک را داشته باشید و بلکه شما میتوانید از طریق همه کارت های عضو شبکه بانکی، مبلغ  را پرداخت نمایید.