شرح حال جلسات آموزش مهارتهای خودآگاهی و  حل مساله

جلسه اول :1-آشنایی اعضای جلسه با هم 2- آشنایی با نحوه انجام کار

عنوان جلسه: معارفه

شرح جلسه: در این جلسه ابتدا به شرکت کنندگان خوش آمد گفته شد وسپس علت دعوت آنان به جلسه توضیح داده شد سپس از افراد خواسته شد که خودشان را معرفی کنند و توضیحاتی به شرح زیر در مورد چگونگی انجام کار داده شد. و سپس پیش آزمون از هردو گروه کنترل و آزمایش گرفته شد و به گروه آزمایش در طی 6 جلسه به مدت یک ساعت ونیم مباحثی در مورد خوداگاهی و حل مساله و راه های مقابله با مشکلات آموزش ارائه شد. قصد ما از این جلسات ارائه ی تمرینها وتکالیف درمورد شناخت نقاط ضعف و قوت خود و حل مشکلات زندگی بین زوجین وسپس راجع به نحوه ی مقابله با مشکلات بحث شد. سرانجام خودآگاهی به شناخت فرد از نقاط ضعف و قوت رفتار خود  و حل مساله به عنوان مهارتی که شما می توانید درهنگام برنامه ریزی برای برخورد با مشکلات زندگی از آن استفاده کنید تعریف شد. استفاده از حل مساله موجب افزایش اعتماد به نفس شما می شود وقتی شما بدانید که از مهارتهای حل مساله خوبی برخوردارید احساس توانمندی وتسلط در شما تقویت می شود. ویژگی های افرادی که فاقد توانایی حل مساله ومشکلات خود هستند نظیر :1. وجود مشکل را دلیل برضعف، بی کفایتی ،بی لیاقتی خود
می دانند2. مسئولیت ایحاد مشکل را به گردن دیگران انداخته وبرای حل آن قدمی برنمی دارند 3. به هنگام مواجهه با مشکل به جای اندیشیدن برای حل آن مدام خود یا دیگران را سرزنش می کنند و… در این جلسه مورد بحث قرار گرفت ودر پایان جلسه از افراد  راجع به مطالب مطرح شده وتوقع آنها در مورد روند جلسه نظر خواهی شد.

تکلیف:

به گذشته خود فکر کنید درخت توانمندی رسم کنید ونقاط ضعف و قوت رفتارتان را ارزیابی کنید و توضیح دهید از حقوق و مسئولیت خود آگاه هستید. و سپس تا کنون برای حل مشکلات از چه راهکار هایی استفاده کرده اید وتصمیماتی را که در طول هفته گذشته برای حل مشکلات گرفته اید فهرست کنید.

جلسه دوم :

عنوان جلسه :پذیرش موقعیت وتعریف مشکل

شرح جلسه: در این جلسه بعد از خوش آمد گویی از چند عضو جلسه خواسته شد خلاصه ای از جلسه ی قبل بیان کنند و آنگاه از آنان نسبت به آنچه در جلسه ی قبل گفته شد نظر خواهی به عمل آمد و اینکه در مورد تعاریف خودآگاهی و حل مساله یا درمورد افراد فاقد توانایی حل مساله نظراتی را مطرح کردند. سپس در مورد نحوه ی پذیرش موقعیت مباحثی مطرح شد در وهله ی اول افراد باید یاد بگیرند که مشکلات خود را بپذیرند واز زیر آنها شانه خالی نکنند. دراین جلسه در مورد خود آگاهی هیجانی (یعنی اینکه ما خودمان آگاهانه بدانیم دارای چه احساس و هیجانی هستیم و از عملکرد خودآگاه باشیم.) توضیحاتی داده شد.یعنی اینکه فرد باید در اولین مرحله از حل مساله باید خود آگاهی هیجانی داشته باشد .(آگاهی داشته باشد که مشکلات واقعیتهای زندگی هستند وراه حل های گوناگون دارند )و سپس در مورد افکارناکارآمد وغلبه کردن این افکار بر افکار کارآمد وجایگزین کردن افکار کارآمد به جای افکار نا کارآمد توضیحاتی داده شد. در مرحله ی دوم این جلسه به تعریف مشکل پرداخته شد واین که مشکلات به دو طبقه واضح ومبهم دسته بندی می شوند، مشکلات واضح یک راه حل دارند مانند درس خواندن برای کسب نمره، مشکلات مبهم برای رفع آن گزینه های صحیح متعددی وجود دارد مانند مشکلات خانوادگی، سپس در پایان این جلسه به تعیین نقش خود فرد در مشکل پرداخته شد یعنی به افراد گفته شد که نقش خود را در ایجاد مشکل درک نمایند که آیا تحت تاثیر استرس یا  فشار های دیگر زندگی می باشند؟

تکلیف:

ازافرادخواسته شد مشکلات خود را به ترتیب اهمیت اولویت بندی کنند.

فعالیت: جملاتی بنویسید که حاکی از افکار کارآمد (گغتار درونی مثبت ) وافکار ناکارآمد ( گفتار درونی منفی ) با شند .

هاشم به بازار رفت تا کفش بخرد، اما نمی دانست چه کفشی بخرد

فرنگیس نه می توانست قید مسابقات باشگاهی را بزند ونه در امتحانهای پایان ترم غیبت کندو….

جلسه سوم :

عنوان: هدف گذاری و خود ارزیابی صحیح و پیدا کردن راه حلهای گوناگون

شرح جلسه: پس از ایجاد ارتباط و خوش آمد گویی به اعضاء خلاصه جلسه قبل توسط چند نفر از اعضاء بیان شد و در مورد روند جلسه قبل نظر خواهی صورت گرفت سپس تکالیف هفته قبل بررسی شد و اعضاء نظرات خود را بیان کردند و موضوع خورازیابی صحیح  وارائه راه حل های گوناگون به عنوان فعالیت جدید تشریح شد. هدف گذار کردن یعنی 1- تعیین خواسته خود و مشخص کردن حیطه های تحصیلی، دینی، شغلی، مالی، سلامت جسمانی، سلامت روانشناختی، اجتماعی و تفریحی می باشد. موضوع مهم در این مرحله کمیت راه حل ها وتصمیمات است و نه کیفیت آنها.

تکلیف: در طول هفته هدفهایی که به ذهنتان می رسد  و حیطه های آن را مشخص و لیست کنید سپس برا ی حل مشکلات خود چه راه حل هایی را انتخاب می کنید.

جلسه چهارم :

عنوان :بارش فکری

اهداف:ارائه فعالیت در حین آموزش برای به وجود آمدن راه حل های گوناگون برای حل مشکل

شرح جلسه: پس از ایجاد ارتباط و خوش آمد گویی به اعضاء خلاصه جلسه قبل توسط چند نفر از اعضاء بیان شد و در مورد روند جلسه قبل نظر خواهی صورت گرفت سپس تکالیف هفته قبل بررسی شد و اعضاء نظرات خود را بیان کردند و موضوع بارش فکری وارائه راه حل های گوناگون به عنوان فعالیت جدید تشریح شد .موضوع مهم در این مرحله کمیت راه حل ها وتصمیمات است و نه کیفیت آنها یعنی این افراد یاد بگیرند بدون ایجاد محدودیت برای ذهن خود هر راه حل یا تصمیمی که به ذهنشان برسد بدون در نظر گرفتن درست یا نادرست بودن و مثبت یا منفی بودن آن را مطرح کنند. به این افرادآموزش داده شد که چرا ما در مرحله ی بارش فکری نباید ذهن خود را سانسور کنیم .1- به این خاطر هنگامی که ما ذهن خود را راحت وباز بگذاریم ممکن است راه حل های مناسبی بیابیم که در حالت معمول وایجاد سانسور اصلا به انها نزدیک نشویم 2- هدف این مرحله فقط دست یابی به راه حل های گوناگون برای حل مشکلات می باشد .

تکلیف: در طول هفته برا ی حل مشکلات خود هر راه حلی که به ذهنتان برسد حتی ( مانند این فکر کودک، که یک کیسه پول از آسمان بیافتد )بدون سانسور مطرح کنید.

فعالیت:

موقعیت زیر را بخوانید وتا آنجایی که راه حل های گوناگون به ذهنتان برسد را بنویسید.

کیانوش با خیالی راحت سوار بر تاکسی به نزدیکی های مقصد رسیده بود که متوجه شد که پول کیف خود را به همراه نیاورده است .

جلسه پنجم :

عنوان: اجرا وبازبینی راه حل ها

هدف: تصمیم گیری وانتخاب راه حل

شرح جلسه:

پس از خوش آمد گویی به اعضاء و خلاصه جلسه قبل توسط چند نفر از اعضاء بیان شد سپس طی این مرحله  به افراد گفته شد که تفاوت این جلسه با جلسه قبل در این است که در بارش فکری فقط کمیت راه حل ها مد نظر بود در این جلسه کیفیت و انتخاب بهترین راه حل برای حل مشکلات می باشد وپس از انتخاب بهترین روش برای حل مشکل و برای به اجرا در آوردن آن برنامه ریزی و طرح ریزی کرد. به این افراد آموزش داده شد که طرح ریزی برای عمل می تواند به شما کمک کند تا قبل ازبه عمل در آوردن آن راه حل آن را مرور کنید. این مرور ذهنی می تواند شناختی یا رفتاری باشد .

به افراد آموزش داده شد که یاد بگیرند وقتی که مشکل حل می شود وضعیت چگونه است واین که چه گام هایی باید برداشته شود تا راهکار های انتخاب شده به عمل در آیند.

پس از اجرای راهکارها باید نتایج اثرات آن را مورد بررسی قرار داد که آیا این راهکارها مشکل را حل کرده و یا باعث بهبود شرایط شده اند. در پایان به این افراد گفته شد زمانی  فرایند حل مشکل پایان می یابد که موقعیت برای اشتغال ذهنی برای ما ایجاد نکند. و اینکه ممکن است با موقعیت هایی مواجه شویم که لازم باشد برای حل آنها مجددا از ابتدا شروع کنیم.

تکلیف:

در طول یک هفته گذشته نتایج بکارگیری مناسبترین راه حل ها را در حل مشکلات ارزیابی کنید و نتایج آنرا بنویسید .

جلسه ششم:

عنوان: مروری بر چهار جلسه قبل

اهداف:

1-مرور تکنیک های آموزش داده شده

2-اجرای پس آزمون با استفاده از پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ

شرح جلسه:

طبق معمول جلسه با خوش آمدگویی   و خلاصه بحث و دریافت بازخورد از مباحث جلسه قبل آغاز شد سپس تکالیف افراد مرور شد و در مورد اثربخشی آنها واین که آموزش مهارت های خود آگاهی و حل مساله نظراتی داده شد سپس برای تعیین تاثیر آموزش مهارت  های خوداگاهی و حل مساله بر رضایت زناشویی این افراد از هر دو گروه، آزمایش وکنترل پس آزمون گرفته شد .